Омонат бўйича фоиз кўринишидаги даромад омонатнинг тури ва шартларига қараб тўланади. Агар омонат шартномаси шартларида омонат бўйича фоизларни олдиндан олиш имконияти назарда тутилган бўлса, омонат фоизларини олдиндан олиш мумкин, акс ҳолда фоизлар шартнома бўйича белгиланган тартибда тўланади.
Манба: Finlit.uz
Агар Сиз омонат маблағларингизни муддатдан олдин ечиб олсангиз, ҳар доим ҳам омонатингиз бўйича ҳисоблаб келинган фойдани сақлаб қололмайсиз. Чунки барча омонат турлари ҳам бундай шартларни назарда тутмайди. Ушбу имкониятни таклиф этувчи омонатлар одатда паст фоизда бўлади. Бундан ташқари, агар шартномада бошқа шарт кўзда тутилмаган бўлса, маблағларни муддатдан олдин ечиб олсангиз тўлмаган ой учун ҳисобланган фоизлар куяди.
Манба: Finlit.uz
Онлайн шаклида очилган омонатларга банкнинг мобил иловаси ёрдамида исталган вақтда қўшимича маблағ киритилиши мумкин. Агар омонат банкка бориб очилган ва шартнома шартларига кўра уни тўлдириш имконияти мавжуд бўлса, у ҳолда Сиз банкка келиб қўшимча маблағларни киритишингиз мумкин бўлади. Баъзи банклар фақат бошланғич 3-6-ойлар учун бундай имкониятни тақдим этиши мумкин.
Манба: Finlit.uz
Фоизлар капитализацияси – бу маълум муддатда депозит бўйича ҳисобланган фоизлар омонатнинг асосий суммасига қўшилиши ва кейинги фоизлар янги ҳосил бўлган сумма бўйича ҳисобланиши. Бошқача сўз билан – фоизларга ҳам фоиз тўланиши.
Манба: Finlit.uz
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 27-martdagi PQ-5041-son qaroriga asosan, oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish bo‘yicha Dasturlar doirasida 2021-yil 1-apreldan boshlab:
- aholi va tadbirkorlik subyektlarining kredit olish uchun arizalari Oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish dasturlari yagona elektron platformasi orqali qabul qilinadi;
- kredit olishda talabgorlarga «Аgrobank» АTB, АT Xalq banki va «Mikrokreditbank» АTBlar orasidan birini ixtiyoriy tanlab, barcha dasturlar doirasida imtiyozli kredit olish bo‘yicha murojaat etish imkoniyati yaratildi;
- kredit oluvchi tanlagan mahsulot yetkazib beruvchi (ish bajaruvchi) tashkilot tomonidan mahsulotlar yetkazib berilgandan (ish bajarilganidan) so‘ng, kredit mablag‘lari taʼminotchiga ajratib beriladi.
Har bir jarayon boʼyicha, elektron SMS-xabarnoma keladi.
"Har bir oila – tadbirkor" dasturi doirasida imtiyozli kreditlar O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 7-iyundagi PQ-3777-sonli qaroriga asosan quyidagi shartlar asosida ajratiladi.
Jismoniy shaxslar uchun – Respublikada o‘rnatilgan BHMning (bugungi kunda BHM 270 ming so‘mni tashkil etadi) 150 barobarigacha, 6 oylik imtiyozli davr bilan, 36 oygacha bo‘lgan muddatga, yillik 14 foiz bilan ajratiladi.
Yuridik shaxslar uchun – BHMning 1000 barobarigacha, 6 oylik imtiyozli davr bilan, 36 oygacha bo‘lgan muddatga, yillik 14 foiz bilan beriladi. Shuningdek, yuridik shaxslar uchun, Hunarmandchilikni rivojlantirish uchun 2017-yil 17-noyabrdagi PF-5242-sonli qaroriga asosan imtiyozli kredit miqdori BHMning 250 barobarigacha;
- Xotin qizlarni va oilani qo‘llab-quvvatlash uchun 2018-yil 2-fevraldagi PF-5325-sonli qarorga asosan imtiyozli kredit miqdori BHMning 1500 barobarigacha;
- Yoshlarni tadbirkorlikka jalb qilish uchun 2020-yil 13-oktyabrdagi PQ-4862-sonli qaroriga asosan imtiyozli kredit miqdori 225 mln. so‘mgacha;
- Fermer, dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalari uchun 2018-yil 26-apreldagi PQ-3680-sonli qaroriga asosan imtiyozli kredit miqdori loyiha miqdori doirasida;
- Аholi bandligini taʼminlash uchun 2018-yil 14-iyuldagi PQ-3856-sonli qaroriga asosan imtiyozli kredit miqdori BHMning 500 barobarigacha hisoblanadi.
Yuridik shaxslarga ajratiladigan kredit BHMning 150 barobaridan ortiq bo‘lganda, kredit taʼminoti sifatida mol-mulk garovi taqdim qilinadi.
Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 18-avgustdagi “Oliy taʼlim tashkilotlarida to‘lov-kontrakt asosida o‘qish uchun taʼlim kreditlari ajratishni tartibga solish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 527-sonli qaroriga asosan tartibga solinadi.
Kredit miqdori: talaba va OTM o‘rtasida tuzilgan to‘lov-kontrakt shartnomasi miqdorida.
Muddati: o‘qish muddati tugagandan so‘ng yettinchi oydan boshlab 7 yil muddatga.
Kredit foizi: Markaziy bankning asosiy stavkasi miqdorida (hozirda 14 %)
Taʼlim krediti O‘zbekiston Respublikasida faoliyat yurituvchi OTMlar uchun faqat O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari uchun, kunduzgi taʼlim shakliga ajratiladi (super kontrakt uchun yoki maxsus sirtqi, kechki va sirtqi taʼlim shakllari uchun berilmaydi).
Bankka quyidagi hujjatlar topshiriladi.
- ariza;
- talaba va OTM o‘rtasida tuzilgan shartnoma (kontrakt);
- Yaqin qarindoshi sherik qarzdor bo‘lishi mumkin (pasport, ish haqi maʼlumoti);
- kredit qaytarilishining taʼminoti bo‘yicha hujjat. Bunda “ijtimoiy himoya yagona reestriga” kirgan oilalarning farzandlariga ajratiladigan taʼlim krediti bo‘yicha garov va kafillik talab etilmaydi;
- “ijtimoiy himoya yagona reestriga” kiritilganligini tasdiqlovchi maʼlumotnoma (agar bo‘lsa).
Barcha hujjatlar topshirilgandan so‘ng, ariza 5 ish kunida ko‘rib chiqiladi.
BHMning 150 barobarigacha, imtiyozli davrsiz, 36 oygacha bo‘lgan muddatga, yillik 28 foiz bilan, O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqarilgan isteʼmol tovarlari va xizmatlarini sotib olish uchun ajratiladi.
Кредитни сўнидириш мобайнида қарз олувчи қуйидаги тўловларни амалга оширади:
- кредитнинг бошланғич суммаси бўйича тўловлар;
- маблағлардан фойдаланганлик бўйича фоиз тўловлари;
- бошқа харажатлар.
Кредит бўйича фоизлар умумий тамойиллар асосида ҳисобланади – яъни, маълум муддатга (одатда 1 йилга) кредитнинг асосий суммасидан улуш (%) сифатида. Кредит муддати бир календарь йилидан кўп ёки кам бўлиши мумкин, аммо бу фоизлар ҳисобланиш моҳиятини ўзгартирмайди, кредит муддатидан келиб чиқиб фоизлар қайта ҳисобланиб борилади.
Кредит бўйича бошқа тўловлар банк комиссияси, гаровни баҳолаш, суғурталаш ва расмийлаштириш ҳамда ойлик тўловларни кечиктириб тўлаш бўйича жарима ва пенялар бўйича харажатларни ўз ичига олиши мумкин.
Манба: Finlit.uz
Кредитни сўндириш бўйича ойлик тўловларни амалга оширишнинг икки усули мавжуд:
- аннуитет – умумий қарз суммасининг (кредитнинг асосий суммаси, фоиз тўловлари ва кредит бўйича бошқа тўловлар) тенг қисмларга ажратилиши ва кредит муддати давомида бир текис тўлаб борилиши;
- дифференциал тўлов – бунда ойлик тўловлар миқдори камайиб боради, чунки фоизлар кредит бўйича асосий сумма қолдиғига нисбатан ҳисобланади.
Манба: Finlit.uz
Mikroqarz mijoz arizasiga ko‘ra BHMning 150 barobarigacha miqdorida, naqd pulda ajratilsa yillik 28 % va plastik kartaga pul o‘tkazish yo‘li bilan yillik 27 % bilan, bir yilgacha bo‘lgan muddatga ajratiladi.
Ҳар қандай кредитни банк кассаси орқали нақд пул шаклида сўндиришингиз мумкин. Онлайн кредитларни муддатидан олдин сўндириш имконияти кредит офертасида, яъни шартномасида кўрсатилади. Ушбу шартлар билан кредитни расмийлаштиришдан олдин ва расмийлаштираётганда танишиб чиқишни ҳамда кредит офертасини мобил қурилмангиз хотирасига сақлаб қўйишингизни тавсия қиламиз.
Манба: Finlit.uz
Янги тартиб доирасида Молия вазирлиги маблағлари ҳисобидан ажратиладиган ипотека кредитини олишда биргаликда қарз олувчи сифатида, ипотека кредитини олувчи фуқаро билан бирга яшамайдиган ва яқин қариндоши бўлмаган бошқа шахсларни ҳам даромадини инобатга олиш мумкин. Бунда қарз олувчи ва биргаликда қарз олувчининг пенсия тўловлари миқдори билан биргаликда, фоизлар, дивидендлар, мол-мулкни ижарага беришдан олинган доимий тарздаги даромадлар; давлат солиқ хизмати органи томонидан декларация билан тасдиқланган жисмоний шахсларнинг даромадлари ҳисобга олинади.
Манба: Finlit.uz
Kartangiz ochilgan filialga shaxsingizni tasdiqlovchi hujjatingiz bilan boriladi hamda 5 daqiqa ichida kartangizni blokdan yechib beriladi.
Shuningdek, Uzcard plastik kartangizni parolini 3 marotaba noto‘g‘ri kiritgan bo‘lsangiz, bankning mobil ilovasi orqali noto‘g‘ri terilgan parolni mobil ilova orqali bo‘shatish imkoniyati mavjud. Buning uchun bankning mobil ilovasini yuklab olishingiz lozim bo‘ladi.
Бу каби ҳолатларда банк картасини блокировка қилиш керак. Бунинг учун банк-эмитент ёки тўлов тизими оператори call-марказига қўнғироқ қилиш лозим. Шунингдек, банк ёки тўлов ташкилотининг мобиль иловаси ёки тўлов тизими оператори расмий сайти орқали банк картасини блокировка қилиш имконияти мавжуд.
Манба: Finlit.uz
Қонунга кўра, банклар комиссия тўловларини белгилашда мустақилдирлар. Шуни таъкидлаш керакки, пул маблағларини нақдлаштиришдан тушган тушумларнинг маълум қисми банкоматларни сотиб олиш ва сақлаш, шунингдек, жой ижараси билан боғлиқ харажатларни қоплашга йўналтирилади. Шу билан бирга, хизмат кўрсатувчи банкда банк картасидаги пул маблағларини комиссия тўловларисиз нақдлаштириш имконияти мавжуд.
Манба: Finlit.uz
Айрим миллий тўлов тизимларида тўловни савдо терминали орқали бекор қилиш имконияти мавжуд.Шуни таъкидлаш жоизки, пул маблағларини қайтариш амалиёти мерчант ва эквайер ўртасида тузилган шартномада кўзда тутилган тақдирда амалга оширилади.
Манба: Finlit.uz
CVV-код банк картасининг орқа томонида кўрсатилган уч хонали рақам (код)дир. Қоидага кўра, картанинг орқа томонида кўрсатилган 7 та рақамнинг оҳирги 3 та рақамидир. Шуни таъкидлаш керакки, хавфсизликни таъминлаш мақсадида CVV-кодни учинчи шахсларга маълум қилмаслик тавсия этилади, чунки бу маълумотлар сизнинг картангизни интернет орқали бошқариш имконини беради.
Манба: Finlit.uz
Валюта картангиздаги чет эл валютасини тижорат банклари ва уларнинг филиалларида нақдлаштиришингиз мумкин. Шу билан бирга, маблағларингизни банкоматлар орқали ҳам миллий валюта, яъни сўмга нақдлаштиришингиз мумкин. 2019 йил 1 октябргача амалиётда банкомат орқали валюта (АҚШ доллари)ни нақдлаштириш имконияти мавжуд эди, бироқ шубҳали операцияларни амалга ошириш рискининг мавжудлиги сабабли ушбу хизматлар тўхтатилди. Бундан ташқари, халқаро тажрибага мувофиқ кўпчилик давлатларда банкоматлардан фақат миллий валютада пул берилиш тартиби ўрнатилган.
Манба: Finlit.uz
Халқаро тўлов карталаридан (VISA, MasterCard ва бошқалар) фойдаланган ҳолда интернет-дўконлардан товарларни сотиб олиш мумкин. Ушбу карталар маҳаллий банклар томонидан чиқарилади.
Манба: Finlit.uz
Бажарилган валюта айирбошлаш операциясини бекор қилиш мумкин эмас. Интернет банк орқали ушбу валютани қайта айирбошлашингиз мумкин, лекин сотиш ва сотиб олиш курслари ўртасидаги фарқни ҳисобга олиш зарур, чунки курс фарқи ҳисобига зарар кўришингиз мумкин.
Манба: Finlit.uz
Сиз нақд чет эл валютасини (АҚШ доллари) икки усулда сотиб олишингиз мумкин. Биринчи усул тижорат банклари ва уларнинг филиалларидаги айирбошлаш шохобчаларида. Иккинчи усул эса банкомат орқали (агар банк ушбу имкониятни тақдим этса). Агар 100 АҚШ долларидан ортиқ миқдорда сотиб олмоқчи бўлсангиз, у ҳолда Сиз шахсингизни тасдиқловчи ҳужжатни (паспорт/ идентификация ID-картаси/ янги намунадаги ҳайдовчилик гувоҳномаси/ ҳарбий билет) - тақдим қилишингиз лозим. Одатда сотиб олиш курси сотиш курсидан баландроқ бўлади.
Манба: Finlit.uz
O‘zbekiston Respublikasi bo‘ylab, fuqaro o‘zi turgan hududdagi bankimiz bo‘limiga yuboriladigan naqd pul topshiriladi. Ikkinchi hududdagi bank bo‘limidan (pul mablag‘ini olmoqchi bo‘lgan hudud) naqd pul olinadi. Bunda 0,5 foiz miqdorida xizmat haqi belgilanadi.
Bankda “Western Union”, “Contact”, “Unistream”, “Zolotaya Korona”, “Moneygram”, “Ria” xalqaro pul o‘tkazmalari tizimi va Bank o‘tkazmasi (SVIFT) mavjud.
Uyali aloqa operatorlariga to‘lovni amalga oshirish, internet provayder, raqamli televideniega to‘lovni amalga oshirish, kommunal to‘lovlarni amalga oshirish, bankimiz tomonidan ajratilgan kreditlarni so‘ndirish, hisobraqam holatini ko‘rish va tekshirish, omonat qoldiqlari va unga yozilayotgan foizlarni ko‘rish, byudjetga to‘lovlar, kartadan kartaga pul o‘tkazish, onlayn ravishda kredit ajratish, plastik kartangiz kirim-chiqimini monitoring qilib borish, konvertsiya operatsiyalari, Uzcard va Humo kartalarini blokka qo‘yish va blokdan chiqarish (blok bank tomonidan hujjat takdim etilganda ochib beriladi), HumoPay xizmati orqali (Android smartfonlarda) Humo kartalaridan kontaktsiz to‘lovlarni bajarish, oilaviy kartalarga limit qo‘yish, valyuta kurslarini bilib turish, xalqaro pul o‘tkazmasi orqali kelgan pul mablag‘larini plastik kartalariga bankka tashrif buyurmasdan qabul qilish imkoniyatlari yaratilgan.
