Jahon chorvachilik sohasining rivojlanishi shuni koʼrsatadiki, chorvachilikda parranda goʼshti ishlab chiqarish boshqa hayvonlar turiga qaraganda jadallik bilan rivojlanmoqda. Parrandani bekorga “Yetti xazinaning biri” deya atashmaydi, chunki tovuq qisqa vaqt oraligʼida goʼshtga kirishi, tuxum berishi va ijtimoiy hayotda foydalanadigan boshqa mahsulotlar manbaiga aylanishi barchaga maʼlumdir.

Parrandalar nafaqat goʼshti, tuxumi balki pati uchun ham boqiladi. Bugungi kunda parrandachilik istiqbolli va chorvachilikdagi asosiy yoʼnalish ekani tan olinadi. Buning sabablardan biri parrandalarni saqlash uchun inshoatlarning oddiy boʼlishidir. Tahlilchilarning fikricha, bugungi kunda jahonning yetakchi davlatlarida parrandachilikka katta eʼtibor qaratilmoqda. Chunki aynan parrandachilik aholini oziq-ovqat mahsulotlari bilan taʼminlanishida asosiy ahamiyat kasb etib, qishloqlarda odamlarning ish bilan band boʼlishiga hissa qoʼshadi.

Jahonda goʼsht mahsulotlari orasida yetishtirish va isteʼmoli boʼyicha parranda goʼshti ikkinchi oʼrinda turadi. Isteʼmol qilinayotgan goʼshtning 34 foizi parranda goʼshti hissasiga toʼgʼri keladi. Shu sababli ham yurtimizda parranda goʼshtining xavfsizligi va samaradorligini taʼminlashga katta eʼtibor qaratilmoqda.

Shularni inobatga olib, Oʼzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning 2021-yil 14-iyundagi PQ-5146-sonli “Parrandachilikni rivojlantirish va tarmoq ozuqa bazasini mustahkamlashga qaratilgan qoʼshimcha chora-tadbirlar toʼgʼrisida”gi qarorini imzoladi.

Unga koʼra, parrandachilikni rivojlantirishni ustuvor vazifalari belgilandi. Xususan, 2021-yil 1-iyuldan boshlab:
- 2024-yil 1-iyulga qadar asosiy faoliyat turi parrandachilik boʼlgan tadbirkorlik subʼektlari uchun ularning asosiy faoliyat turi boʼyicha foyda soligʼi (tijorat banklarida joylashtirilgan mablagʼlardan olingan foizlardan tashqari), mol-mulk soligʼi, yer soligʼi va suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq stavkasi 50 foiz miqdorida qoʼllaniladi;
- 2022-yil 1-iyulga qadar tuxum, parranda goʼshti va mahsulotlarini eksport qiluvchi hamda soya donini import qiluvchi tadbirkorlik subyektlari (ularning vakolatli vakillari)ga avtomobil, temiryoʼl va havo transportida tashish xarajatlarini 50 foizigacha miqdorda kompensatsiya qilishga subsidiyalar taqdim etiladi;
- “Parrandasanoat” uyushmasiga aʼzo korxonalar tomonidan xorijiy mamlakatlardan parrandachilik sohasi ekspert va mutaxassislarini jalb qilish xarajatlari hamda ularning 6 oylik ish haqi miqdorining 50 foizi, biroq oyiga 1 ming АQSh dollari ekvivalentidan oshmagan qismi qoplab beriladi. Bunda, mazkur xarajatlar uchun Vazirlar Mahkamasining zaxira jamgʼarmasi hisobidan 5 milliard soʼm yoʼnaltiriladi.

“Mikrokreditbank” АTBning ustav kapitalidagi davlat ulushi 85 million АQSh dollari miqdorida oshirilib, ushbu mablagʼlar parrandachilikni rivojlantirish loyihalarini moliyalashtirish maqsadida boshqa tijorat banklariga ham kreditlar ajratish uchun yoʼnaltirilishi qarorda belgilab qoʼyildi.

Bank tomonidan parrandachilikni rivojlantirish va tarmoq ozuqa bazasini mustahkamlash boʼyicha loyihalarni moliyalashtirishga kreditlar ajratish belgilangan boʼlib, unga koʼra, 6 oylik imtiyozli davr bilan 24 oydan koʼp boʼlmagan muddatga, yillik 14 foizdan kredit ajratiladi.

Kreditlar:

  • parrandachilik xoʼjaliklari va ozuqa-yem mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi korxonalarda mavjud quvvatlarni toʼliq ishga tushirish uchun aylanma mablagʼlarni oshirish va modernizatsiya qilish;
  • bugʼdoy, makkajoʼxori, soya doni va shroti, kungaboqar shroti kabi ozuqa-em mahsulotlarini eng arzon boʼlgan yigʼim-terim davrlarida zaxira qilish maqsadlarida ajratiladi.

Yurtimizda yirik parrandachilik korxonalari bilan bir qatorda aholi xonadonlarida boqilayotgan parrandalar soni ham ortib bormoqda. Аmmo masalaning boshqa tomoni ham borki, faqat xomashyo yetishtirish bilan katta natijaga erishib boʼlmaydi. Masalan, АQSh, Italiya, Fransiya, Аngliya kabi davlatlarda parrandachilik yuqori darajada rivojlangan. Parranda goʼshtidan tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish va eksport qilish borasida ham ushbu davlatlar yetakchilik qiladi.

Bu borada yurtimiz tadbirkorlaridan Mikrokreditbankning moliyaviy koʼmagida nafaqat parranda goʼshti va tuxumini ishlab chiqarishni rivojlantirishi, balki parranda goʼshtini qayta ishlovchi yirik loyihalarini ham amalga oshirishlarini soʼrab qolamiz.

Bank axborot xizmati